Anioły Michała Anioła

Kaplica Sykstyńska
http://www.vatican.va/various/cappelle/sistina_vr/index.html

Sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej pokrywają malowidła z przedstawieniami  scen z pierwszego rozdziału Księgi Rodzaju. Składają się na nie dziewięć malowideł, na przemian, mniejszych (M) i większych. Większych fresków jest cztery, mniejszych pięć. 

Freski można podzielić na trzy grupy: 

trzy ukazują stworzenie świata, trzy stworzenie człowieka i trzy sceny z życia Noego.

Wokół malowideł mniejszych umieszczono po cztery postaci młodzieńców.

Grupa pierwsza - Stworzenie świata

1. Oddzielenie światła od ciemności (M).

2. Trzeci i czwarty dzień stworzenia.

3. Oddzielenie wód ponad sklepieniem od wód pod sklepieniem (M).

Grupa druga - Stworzenie człowieka.

4. Stworzenie Adama.

5. Stworzenie Ewy (M).

6. Grzech pierworodny i wygnanie z raju.

Grupa trzecia - Sceny z życia Noego.

7. Pijany Noe (M).

8. Potop.

9. Ofiara Noego (M).

Jeżeli odczytywać kolejność akcji w czasie  to freski na sklepieniu występują w następującej kolejności: 1,2,3,4,5,6,9,8,7. licząc od strony ołtarza. Przesuwając się od fresku 1 do fresku 6 idziemy od ołtarza w stronę wyjścia i tutaj musimy się zatrzymać, bo następne trzy freski są ułożone w kierunku odwrotnym - od wejścia w kierunku ołtarza.

Kolejność jaką nadał Michał Anioł jest odwrotna czyli rozpoczynając od wejścia w stronę ołtarza: 7,8,9,6,5,4,3,2,1. Rozpoczyna się od sceny przedstawiającej pijanego Noego. To zdarzenie w życiu Noego należy uznać za archetyp wyszydzania nagiego Chrystusa na krzyżu.

  

Wokół mniejszych fresków Michał Anioł umieścił postacie w młodzieńców trzymających za pomocą chust iluzjonistyczne tonda z brązu przedstawiające sceny ze Starego Testamentu . Wokół każdego fresku znajdują się cztery postacie. Wszystkich postaci młodzieńców jest dwudziestu.

W sztuce renesansu przestrzegano zasady zgodności gramatycznej rodzaju określonego pojęcia z jego przedstawieniem. Pojęcie rodzaju żeńskiego przedstawiane było przez postać kobiecą, a rodzaju męskiego przez postać męską. Pojęcie "noc" po łacinie "nox" jest rodzaju żeńskiego, ale Michał Anioł przedstawił je - podobnie jak pozostałe postacie - jako mężczyznę. 

W teologii renesansu wszelkie moce duchowe, są aniołami Boga. Rzeczy postrzegane - sensibilia - przedstawiano za pomocą nagiej kobiety, moce czysto duchowe - intelligibilia - za pomocą nagiego mężczyzny. Młodzieńcy, którzy  ilustrują epizody Objawienia, pośredniczą w Bożym Objawieniu, są więc aniołami. 

Postacie wokół fresków:

1. Oddzielenie światła od ciemności.

Noc, poranek, dzień, wieczór.

Noc jest obok poranka, dzień obok wieczora. Noc naprzeciw dnia, poranek naprzeciw wieczora.

2. Oddzielenie wód pod sklepieniem od wód nad sklepieniem.

Ziemia, ogień, woda, powietrze.

Ziemia jest obok ognia, woda obok powietrza. Ziemia naprzeciw wody, ogień naprzeciw powietrza.

3. Stworzenie świata - Stworzenie kobiety z żebra Adama

Sprawiedliwość, męstwo, mądrość, roztropność.

Sprawiedliwość obok męstwa, mądrość jest obok roztropności. Sprawiedliwość naprzeciw mądrości, męstwo naprzeciw roztropności.

4. Stworzenie świata - Ofiara Noego po potopie

Sangwinik, choleryk, flegmatyk, melancholik.

Sangwinik obok choleryka, flegmatyk jest obok melancholika. Sangwinik naprzeciw flegmatyka, choleryk naprzeciw melancholika.

5. Stworzenie świata - Pijany Noe

Młodzieniec 3, młodzieniec 4, młodzieniec 2, młodzieniec 1.

Młodzieniec 3 jest obok młodzieńca 4, młodzieniec 2 obok młodzieńca 1. Młodzieniec 3 naprzeciw młodzieńca 2, młodzieniec 4 naprzeciw młodzieńca 1.